Türkiye’de 1 milyar dolarlık pazar oluşturması beklenen kenevir, hem üreticinin hem de sanayicinin gündemine oturunca, üretim için iller sıraya girdi, tarlalar da yok satmaya başladı. Üretim için izin verilen 19 ile ilave olarak 32 il daha başvuru yaptı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye’de yeniden üretiminin yapılması için verdiği talimatın ardından kenevir üretimi hem sanayicinin hem de çiftçinin gündemine oturdu. Türkiye’de Uyuşturucu Maddeler Kanunu gereği yasaklı olan kenevirin 2016 yılında hazırlanan yönetmelikle Amasya, Antalya, Bartın, Burdur, Çorum, İzmir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kütahya, Malatya, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Tokat, Uşak, Yozgat ve Zonguldak’ın da aralarında olduğu 19 ilde yeniden kontrollü şekilde yetiştirilmesine izin verilmesine karşın, üretim için 32 il daha üretim izni almak için başvuru yaptı. Günümüzde 25 binin üzerinde kullanım alanı olan ve Türkiye’de 1 milyar dolarlıklık pazar oluşturması beklenen kenevire ilgi artınca, bu yılın ilk yarısında kenevir ekimi yapılan tarlaların satışı önceki yıla göre yüzde 86 artış gösterdi.


Tarım Bakanlığı’ndan alınan bilgiye göre, 1 Nisan’da sona eren başvurular sonucunda, mayıs ayı itibariyle 242 üreticiye 2 bin 075 dekar alanda ekim yapmak amacıyla izin verildi. Bu kapsamda eldeki yerel tohum miktarını arttırmak amacıyla bazı TİGEM arazileri de dahil toplam 1.013 dekar alanda fiilen ekim yapıldı. Bilimsel amaçlı olarak da 14 başvuru kapsamında 6.4 dekarlık alanda ekim gerçekleştirildi. Bakanlık verilerine göre 2015 yılında sadece 10 dekar alanda kenevir ekimi yapılırken, 2018 yılında bu alan 115 dekara çıkarak 3 ton tohum ve 7 ton lif elde edildi. Bu yıl ise yaklaşık 1000 dekar alanda lif ve tohum amaçlı kenevir ekimi yapıldı. Bu yılki ekimden yaklaşık 43 ton tohum ve 36 ton lif elde edilmesi bekleniyor.

‘Vezir’ ve ‘Narlı’ çeşitleri 2020’de üretime kazandırılacak

En eski tarımsal bitkilerden olan kenevirin üretimi için pilot bölge Samsun seçilirken, ilde kenevire bağlı sanayinin merkezi olmasını desteklemek amacıyla Kenevir Araştırmaları Enstitüsü Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi bünyesinde açıldı.

Kenevir Eylem Planı kapsamında çalışmalarını sürdüren Tarım ve Orman Bakanlığı, Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü, On Dokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve TÜBİTAK işbirliğiyle kenevirden esrar elde edilmesini önlemek amacıyla bitkide bulunan THC (tetrahydrocannabinol) oranı düşük çeşitlerin geliştirilmesine yönelik çalışmaları yürütüyor. Çalışmalar kapsamında 2020 yılında Vezir ve Narlı adındaki iki çeşidin tescilinin yapılarak üretime kazandırılması bekleniyor.

Samsun pilot bölge seçildi

Samsun Ziraat Odası Başkanı Hasan Tütüncü, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Samsun’u kenevir ekimi için pilot bölge ilan ettiğini, ancak şu anda tohum olmadığı için yeterli ekim yapılamadığını belirterek, “Henüz daha altyapı hazır değil. Yeterli miktarda tohum yok. 19 Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi tohum üretimi yapacak. 2020 yılından itibaren de ekim yaygınlaştırılacak. O zaman hem çiftçimize hem de ülke ekonomisine katkı sağlayacak noktaya gelecek” dedi.

Yeterli tohum yok

Kenevirin en çok ekim yapıldığı Samsun’un Vezirköprü ilçesine bağlı Narlısaray’da kenevir ekimi yapan Ramazan Yanar da, önceki yıllarda alıcısı olmadığı için kenevir ekimini bıraktıklarını, ancak anlaşmalı ekim talebi üzerine yeniden ekime başladıklarını belirterek, “Yeterli tohum olmadığı için bu yıl 167 dönüm alanda kenevir ekimine izin verildi. Karadeniz Araştırma Enstitüsü ile anlaşma yaptık. 2020 yılında daha fazla ekim yapılacak. Kenevirin geliri diğer ürünlere göre daha yüksek. O nedenle daha yüksek miktarda ekim yapmak istiyoruz” açıklamasını yaptı.

Satışta olan tarlaların toplam yüz ölçümü 471 bin 964 m2

Expertiz raporlu gayrimenkullerin online açık artırma yolu ile satışını gerçekleştiren Tapu.com kurucu ortağı Emre Erşahin, bu yıl kenevir üretimine izinli 19 ildeki tarla satış adetlerinde geçen yıla göre yüzde 86’lık bir artış olduğunu söyledi. Erşahin, “Böylece 19 ilin genel tarla satışları içinde 2018’de yüzde 39 olan payı 2019’da artarak yüzde 59’a çıktı. Yani 10 tarladan 6’sı 19 ilde satılır hale geldi” dedi. 19 ilde kenevire uygun satışta olan tarla yüz ölçümünün ise toplam 471 bin 964 metrekare olduğunu ifade eden Erşahin, “Bu büyüklük 472 dönümden fazla diyebiliriz” diye konuştu.

3-4 yılda kendini amorti edebiliyor

Bu illerde yer alan tarla satışlarında son dönemde belirgin bir hareketlilik olduğunun altını çizen Emre Erşahin, “Medyada yer alan gelir hesapları bilgisiyle, kenevir yetiştiriciliğine izin verilen illerde yer alan ucuz tarla yatırımlarının amortisman sürelerinin 3 ya da 4 yıla kadar inebiliyor. Yani üretici yılda bir kez hasat alması halinde kenevir üretiminden elde ettiği gelirle tarla yatırımının karşılığını 3-4 yıl gibi kısa sürelerde geri alabiliyor” diye konuştu. Erşahin, kenevir üretiminin yapıldığı illerde Tapu.com’da satışa sunulan tarlaların ortalama dönüm fiyatının 85 bin TL, 19 ilin ortalama dönüm fiyatının ise 8 bin TL olduğunu belirtti.

Bir günde arsaların yüzde 60’ını sattı

Satışların artmasında arsaların hangi amaçla kullanılması gerektiği konusunda yaptıkları anlamlandırma çalışmalarının da etkili olduğunu dile getiren Erşahin, “Burdur’da 20 dönüm arsa deyince kimse dikkate almıyor ama, örneğin kiraz bahçesi, kenevir ekimine uygun tarla, tarım teşviği uygulanan bölgeler gibi anlamlandırınca iş değişti. 19 ilde arsaları toplayıp, kenevir ekimine uygun tarla diye satışa sunduk. Böylece bir günde açık artırmaya koyduğumuz arsaların yüzde 60’ını sattık” dedi.

< 09.08.2019 diğer haberleri için tıklayınız.